Gall datblygu 鈥楪wytnwch Meddwl鈥� helpu p锚l-droedwyr i ddelio 芒 phwysau鈥檙 gic gosb sy鈥檔 penderfynu pwy sy鈥檔 ennill g锚m
Mae鈥檔 bosibl mai cymryd y gic gosb sy鈥檔 pennu tynged y t卯m mewn g锚m Gynghrair yw鈥檙 sefyllfa fwyaf straenus y mae鈥檔 rhaid i b锚l-droedwyr ei hwynebu. Mae angen iddynt ganolbwyntio鈥檔 llwyr ar y dasg, fel na fydd y twrw nac unrhyw aflonyddwch arall o鈥檙 eisteddle yn effeithio arnynt.
Mae ymchwil ddiweddar yn Ysgol Gwyddorau Chwaraeon, Iechyd ac Ymarfer Prifysgol Bangor yn dangos y ffordd orau o hyfforddi p锚l-droedwyr a chwaraewyr eraill i wrthsefyll y pwysau o saethu ciciau cosb ac adegau eraill pan fyddant dan lawer o bwysau.
Mae Seicolegwyr Chwaraeon ym Mhrifysgol Bangor wedi bod yn datblygu a phrofi rhaglenni penodol i ddatblygu 鈥榞wytnwch meddwl鈥� ymysg chwaraewyr ifainc.
Fel rheol, mae hyfforddwyr chwaraeon yn defnyddio gwobrau i annog ac ysgogi timau ac athletwyr unigol. Fodd bynnag, mae鈥檙 ymchwil newydd wedi dangos mai鈥檙 athletwyr sy鈥檔 perfformio orau o dan bwysau, h.y. sy鈥檔 dangos y gwytnwch meddwl mwyaf, yw鈥檙 rhai sydd fwyaf ymwybodol o鈥檙 canlyniadau negyddol a all deillio o berfformiad gwael.
Esboniodd Stuart Beattie, o Ysgol Gwyddorau Chwaraeon, Iechyd ac Ymarfer Corff, Prifysgol Bangor, 鈥淐awsom fod yr athletwyr a oedd, yn 么l eu hyfforddwyr, 芒 gwytnwch meddwl, yn fwy ymwybodol o鈥檙 canlyniadau negyddol a all ddeillio o berfformiad gwael, ac yn tueddu i chwilio am y problemau a allai arwain at y rhain, a rhoi sylw iddynt yn llawer cynt na鈥檜 cyd-chwaraewyr llai gwydn.鈥�
鈥淕allai p锚l-droediwr adnabod y bygythiad o gymryd cic gosb o flaen torf o gefnogwyr uchel eu cloch ac ymarfer cau鈥檙 dorf allan, fel y gall ef/hi ymdopi 芒鈥檙 bygythiad penodol hwnnw pan fydd yn codi鈥檔 wirioneddol. Felly, ymddengys mai magu sensitifrwydd tuag at ganlyniadau negyddol, neu addysgu athletwyr sut i ddelio 芒 hwy, yn hytrach na chael eu hysgogi 芒 gwobrau, sy鈥檔 meithrin lefelau uwch o wytnwch meddwl.鈥�
Parhaodd Stuart Beattie i egluro, 鈥淵m myd chwaraeon ar lefel ryngwladol, gall chwaraewyr ddioddef canlyniadau gwirioneddol o beidio 芒 pherfformio ar y lefel uchaf 鈥� gall y rhain gynnwys unrhyw beth o gael eu gollwng o鈥檙 t卯m i dderbyn gwatwar y cefnogwyr. Mae鈥檙 rhain yn bwysau anodd i athletwyr ifainc ymdopi 芒 hwy. Yn 么l ein hymchwil, mae athletwyr ifainc 芒 gwytnwch meddwl yn gallu perfformio o dan bwysau oherwydd eu bod yn adnabod bygythiadau i鈥檞 perfformiad yn fuan ac yn barod i ddelio 芒鈥檙 bygythiad yn ddiweddarach, pan fyddant dan bwysau.鈥�
鈥淚 brofi鈥檙 canfyddiadau cychwynnol hyn, lansiodd y t卯m ymchwil chwe mis o raglen ymyriad cymhwysol, lle dywedwyd wrth yr athletwyr a oedd dan oruchwyliaeth yr hyfforddwr y caent gosb am fethu 芒 pherfformio; er enghraifft, canu c芒n o flaen y gr诺p. Pan roddwyd y cosbau, cawsant eu rhoi law yn llaw 芒 strategaethau ar gyfer ymdopi 芒鈥檙 diffyg o ran perfformiad a oedd wedi arwain at y gosb. Cafodd yr athletwyr hefyd wybodaeth fanwl yngl欧n 芒鈥檙 rheswm iddynt gael eu cosbi. Ymhen chwe mis, dangosodd yr athletwyr ar y rhaglen gryn welliant yn eu sgorau gwytnwch meddwl, yn 么l barn eu hyfforddwyr, na鈥檙 rheiny na fuont trwy鈥檙 rhaglen ymyrryd.鈥�
Bu鈥檙 Sefydliad Seicoleg Perfformiad Elit yn gweithio gyda Bwrdd Criced Cymru a Lloegr. Mae'r ymchwil hwn yn seiliedig ar waith parhaus ers 2008 sydd wedi cynnwys dros 400 o gricedwyr ifanc elitaidd.
Dyddiad cyhoeddi: 21 Mehefin 2012